نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
برنج یکی از مهمترین و اصلی ترین اقلام سبد مصرفی خانوار ایرانی است، در زنجیره اقتصادی کشور کالایی استراتژیک و اساسی محسوب می‌شود و بر همین اساس خودکفایی و عدم وابستگی در تولید این محصول، همیشه جز یکی از مهمترین بند های سیاست گذاری اقتصادی کشور قرارگرفته است.
به گزارش اگری پرس، درست است که رشد جمعیت و افزایش مصرف سرانه ی برنج سبب شده است تا برخی مواقع تولید داخلی برنج پاسخگوی نیاز داخلی نباشد ولی واردات برنج در سال‌های اخیر به یکی از جنجالی‌ترین مسایل بخش کشاورزی تبدیل شده و همواره بین مسوولان مربوطه در این زمینه اختلاف‌نظرهای جدی وجود داشته است. امسال نیز این اختلاف‌نظرها از آنجا شروع شد که برخی مسوولان از جمله معاونت زراعت وزارت جهادکشاورزی و دبیر انجمن برنج اعلام کردند بازار برنج اشباع است و نیازی به واردات نیست.
خودکفایی در تولید برنج؛ رسیدن از حرف به عمل!
چندی پیش دبیر انجمن برنج اعلام کرده کشور در سال ۹۴ کلا از واردات بی‌نیاز است و عباس کشاورز، معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز در پاسخ به این پرسش که واردات برنج تا چه زمانی ممنوع است، گفت: فعلا شرایط بازار متعادل است و کمبودی احساس نمی‌شود اما چند روز پس از این اظهارات، محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی از برنامه واردات کمتر از یک میلیون تن برنج در سال ۹۴ خبر داد.
تناقض گویی های مسئولان و از یک سو و هدف نامعلوم واردات آمار گمرک از سوی دیگر، نشان می‌دهد در فروردین‌ماه امسال بیش از ۴۵ هزارتن برنج وارد کشور شده است. در همین زمینه دبیر انجمن برنج کشور در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: مشکل تناقض‌گویی بین مسوولان وزارت جهاد کشاورزی است که حوزه معاونت زراعت بارها اعلام کرده نیازی به واردات در سال‌جاری نیست اما وزیر جهاد اعلام می‌کند که باید یک میلیون تن واردات انجام دهیم.
طبق آخرین گزارشات منتشر شده گمرک، میزان واردات برنج از سال ۸۰ تا ۹۱ با یک صعود چشمگیر، از ۷۰۰ هزار تن به یک میلیون و ۲۸۹ هزار تن رسیده است. رقمی که به طور متوسط از رشد ۴۵ درصدی حکایت دارد.
این در حالی است که سرانه مصرف برنج در ایران حدود ۴۰ کیلو گرم بوده که با محاسبه جمعیت ۷۶ میلیون نفری، میزان مصرف برنج به حدود ۳ میلیون تن خواهد رسید. پس با احتساب تولید ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تنی برنج در هر سال و ذخیره سازی ۲۰۰ هز ار تن در انبار، سالانه فقط به ۸۰۰ هزار تن واردات برنج به کشور نیاز داریم و نه بیشتر.
نکته مهمتر آنکه در شرایطی که مسئولان از کمبود و نبود منابع ارزی سخن می گویند ناباورانه با اختصاص ارز مرجع ۱۲۲۶ تومانی از واردکنندگان این محصول حمایت کرده و تلاش می‌کنند شرایط سودآوری بیشتر و بهتری را برای وارد کنندکنندگان برنج فراهم کنند.
به طوری که طبق اظهارات وارد کنندگان قیمت تمام شده هر کیلو برنج وارداتی حدود ۱۲۰۰تومان است و همین برنج با قیمت حداقل ۳۰۰۰تومان در بازار فروخته می شود. یعنی با یک حساب سرانگشتی به ازای واردات ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن برنج در سال گذشته سود حاصله به رقمی بالغ بر ۴۱۰ میلیارد ریال عاید وارد کنندگان این محصول شده است.
واردات برنج به مثابهی حمایت از کشاورز خارجی!
متأسفانه هر ساله همزمان با برداشت محصول برنج در استان های گیلان و مازندران مردم با واردات بی رویه برنج به کشور مواجه می شوند. نکته جالب این است که حدود ۵۰ روز مانده به اولین برداشت های برنج از شالیزارها قیمت انواع شالی و بویژه رقم «هاشمی» در سراشیبی سقوط قرار گرفته است و کشاورزان این روزها بیشتر از زمان برداشت محصول، نگران کاهش قیمت ها هستند.
البته حمایت از وارد کنندگان به همین جا ختم نمی شود و صادرکنندگان برنج پاکستاني از دولت اسلام آباد خواسته اند با تسهيل شرايط صادرات برنج به ايران، امکاني را برای واردکنندگان برنج در ایران فراهم کند تا بتوانند برنج بيشتري به ايران وارد کنند .به طور مثال پيشنهاد دريافت روپيه پاکستان از ايران در قبال صادرات برنج به دولت اسلام آباد مطرح شده است. طرحي که در سالهاي اخير بواسطه آن صادرکنندگان هندي توانستهاند سود زيادي از محل صادرات برنج به ايران در قبال دريافت روپيه هند از ايران کسب کنند.
چرا که تجار و صادرکنندگان پاکستاني که به خوبي از وضعيت تحريمهاي بانکي عليه ايران مطلع هستند و قصد دارند با اقداماتی از این دست از شرایط تحریمی ایران استفاده و منافع عظیمی را به اقتصاد کشورشان سرازیر کنند. به نحوی که با افزایش مصرف برنج پاکستانی در ایران، سود هنکفتی به جيب بزنند و رونق کشاورزی را در کشورشان افزایش دهند.
بنا به گزارش اتحاديه صادرکنندگان برنج پاکستان، این کشور هر سال بيش از شش ميليون و ۵۰۰ هزار کيلوگرم برنج توليد مي‌کند که چهار ميليون و ۵۰۰ هزار کيلوگرم آن صادر مي‌شود. اين ميزان صادرات حدود ۷۰ درصد کل برنج توليدي پاکستان است. پاکستان چهارمين کشور بزرگ صادر کننده برنج در جهان است و از این راه درآمد هنگفتی را نصیب شهروندان خود می‌کند.
مسأله اینجاست که در سالهاي اخير علاوه بر اینکه مسئولان برای رفع مشکلات شالیکاران کشور همچون کاهش هزینههای تولید، سالمسازی چرخه توزیع و مصرف و… برنامه و سیاستگذاری منسجم و قابل توجهی نداشته و بسیاری از شالیکاران را از ادامه فعالیت مأیوس و ناامید ساخته اند، از هیچ تلاشی هم برای رونق واردات این کالا دریغ نکرده و ایران را که جز بهترین تولید کنندگان برنج دنیا به حساب میآمده را به یکی از اصلی ترین واردکنندگان برنج در دنیا بدل ساختهاند.
دولت حداقل کاری که برای حمایت از کشاوزان می تواند انجام دهد این است که با کنترل واردات بی رویه از کاهش قیمت ها در زمان برداشت محصول جلوگیری کند چراکه همه کشاورزان به واسطه مشکلات مالی و سررسید تسهیلات بانکی بلافاصله پس از برداشت محصول مجبور به فروش آن می شوند و این درحالی است که کنترل بازار موجب می شود زیان ناشی از فروش بی موقع محصول تا حدی کاهش یابد اما در شرایط حاضر سود واسطه ها بیشتر از کشاورزان خواهد بود.
تراژدی خودکفایی برنج، فاصله از حرف تا عمل
غم انگیز ترین بخش این داستان آنجاست که دولت هم برای توزیع سبد کالا میان مردم، برنج خارجی را انتخاب خود در این سبد قرار می دهد، سازمان ها، ارگان ها و حتی دانشگاه ها برای تهیه غذای کارکنان و زیرمجموعه های خود از برنج خارجی استفاده می کنند و این درحالیست که همگی به زیبایی از خودکفایی در تولید برنج سخن میگوییم! همین امر است که ابهامات در این باره را هر چه بیشتر از گذشته می کند.
این روزها بیش از گذشته واردات این کالا رونق گرفته و برنج وارداتي هندي و پاکستاني که کيفيت آن قابل مقايسه با برنج مرغوب و خوش عطر و طعم ايراني نيست، با بسته بندهاي بسيار متنوع و رنگارنگ و با عناوين تجاري گوناگون، بازارهاي سراسر ايران را فرا گرفته و به رغم کيفيت پايين، صرفا به دليل تبلیغات گسترده و وعده های جوایز میلیونی، خودرو به تعداد اعضای خانواده و… جای خود را در بازار ایران باز کرده است.
البته نباید از نقش صدا و سیما هم برای اجرای این تبلیغات چشمپوشی کرد. چرا که برای تکمیل کردن چرخه نابودی تولید برنج به عنوان یک کالای اساسی و ضروری در کشور، کافی است آنتن شبکههای پر مخاطب به مراسم قرعه کشی و تبلیغات گسترده این نوع محصول اختصاص دهد.
سخن آخر
در حالی که بیش از یکسال از اعلام ممنوعیت واردات برنج می‌گذرد، میزان واردات آن نسبت به سال گذشته افزایش ۱۰۰ درصدی داشته است. البته علیرغم اینکه عباس کشاورز ادامه واردات برنج را ناشی از وجود ثبت سفارش‌های قبلی می‌داند، پدیده قاچاق برنج نیز که به صورت غیرقانونی به کشور وارد می شود و هیچ گونه قرنطینه و نظارتی بر روی آن وجود ندارد طی نامه‌ای با موضوع “افزایش قاچاق برنج به کشور” در اختیار معاون اول رئیس جمهور قرار گرفت تا به نحوی از واردات غیر قانونی این محصول جلوگیری به عمل‌آید…
با این حال، به نظر می‌رسد مسئولان برخلاف ادعاهایی که برای واردات برنج مطرح می‌کنند و می‌گویند “این واردات به ثبت سفارش‌های گذشته و یا قاچاق محصول از طریق روستاهای مرزی یا برخی شرکت های وارد کننده غیر مجاز مربوط است” نظارت کافی در واردات برنج ندارند، چراکه پس از گذشت بیش از یکسال از ممنوعیت واردات برنج، طبیعی نیست که همچنان واردات این محصول با ثبت سفارش‌های گذشته و قاچاق به کشور صورت گیرد.
همه می دانیم که حمایت از کشاورزان داخلی گامی است در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولیدکننده محصولات کشاورزی و صنعتی داخلی موجب ارتقای اقتصاد داخلی می‌شود، پس چگونه به تماشای نابودی شالیزارها و وابستگی به واردات برنج بی کیفیت می نشینیم و فقط تاسف می خوریم؟!
حال که مدیران و مسئولان کشور در سخنانشان به وفور از تلاش های بی وقفه در مسیر کاهش تورم و خروج از رکود سخن می‌گویند باید عنوان شود قطعا یکی از در دسترس ترین و البته حیاتیترین اقدامات برای رسیدن به این هدف، سروسامان دادن به وضعیت تأسف برانگیز تولید برنج کشور است. چرا که در این صورت دولت میتواند با یک تیر چند هدف ایجاد اشتغال، افزایش تولید وکاهش قیمتها، رهایی از وابستگی در تولید کالای استراتژیک کشور و… را نشانه رود. البته عزمی جدی میخواهد و تلاشی خالی از شعار!!!
دیدگاه بسته شده است.