با سدسازی‌ها بحران ایجاد کردیم/پله بعدی فاجعه خواهد بود

به گزارش اگری پرس، مدیر ایمنی وزارت دفاع در همایش ملی محیط زیست با رویکرد مدیریت یکپارچه و فراگیر HSE گفت: محیط زیست دیگر یک شعار نیست و باید به یک شعور در سطح کشور تبدیل شود.

هاشم ستاره در سخنانی درباره نقش و اهمیت محیط زیست در امنیت ملی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در تاکید بر اهمیت حیاطی مسئله محیط زیست گفت: سازمان حفاظت محیط زیست تنها و صرفا یک سازمان متولی تمام و کمال بر مسئله حفاظت محیط زیست نیست. تا همکاری فرابخشی و تمام و کمال دیگر نهادها نباشد سازمان حفاظت محیط زیست به تنهایی نمی تواند این وظیفه را انجام بدهد، اما تا اتفاقی می افتد تنها سازمان حفاظت از محیط زیست زیرسوال می رود.

وی ادامه داد: پس از مصرف عمده منابع زیستی جهان توسط غرب و کشورهای صنعتی نقش فزاینده و تاثیرگذار بر اکوسیستم زمین کشورهای در حال توسعه مطرح شد.

مدیر ایمنی وزارت دفاع تصریح کرد: رشد جمعیت، برخورداری از شتاب در رشد صنعتی و اقتصادی و افزایش سطح استفاده از آنها به رخ دادن جنگ هایی بر سر منابع طبیعی به دلیل کمیاب شدنشان منجر می شود.

ستاره افزود: معمولا یکی از عادی پذیرترین اقشار در مقابل محیط زیست فقرا هستند که می تواند مسائلی همچون مهاجرت، حاشیه‌نشینی و ناامنی را به دنبال بیاورد.

وی با تاکید بر اینکه کل دنیا با تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می کند، هشدار داد: با روند گرم تر شدن زمین و آب شدن یخ‌های قطبی کشورهایی مثل مالدیو زیر آب می روند و مردم اینها به کشورهایی مثل هند مهاجرت می کنند و باعث تشنجاتی در منطقه می شوند.

مدیر ایمنی وزارت دفاع درباره تعریف امنیت و امنیت ملی توضیح داد: یک تعریف امنیت سلبی است یعنی جایی که تردیدی در آن نباشد، اما در تعریف ایجابی احساس ایمنی در عمل به ارزش های مورد علاقه و نیز در معرض تهدید نبودن آنها معنی می شود. معنی کردن مفهوم امنیت ملی در جهان امروز کار پیچیده ای است.

ستاره ضمن اشاره به عواقب نبود امنیت، رشد فزاینده، تهدیدات بالقوه و طمع سایر کشورها و جوامع را بخشی از این عواقب دانست.

وی تصریح کرد: در ماجرای زلزله بم به یک بحران ادامه دار خوردیم که هنوز کشور ما حداقل با ابعاد اجتماعی آن دست به گریبان است.

مدیر ایمنی وزارت دفاع با تاکید بر اینکه محیط زیست تنها بحث منابع طبیعی نیست و ابعاد و اجزای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و… دارد، مهمترین معضلات محیط زیست جهانی را از نظر امنیت ملی برشمرد و گفت: گرم شدن زمین، گازهای گلخانه ای، آسیب به لایه ازون، کمبود آب های شیرین، بیابان زدایی و کمبود خاک های غنی، آلودگی هوا، زباله های سمی و… بخشی از معضلات محیط زیست امروز جهان است.

ستاره ادامه داد: تخریب محیط زیست، دسترسی غیرعادلانه به منابع طبیعی و جابجایی و انتقال باعث ایجاد تعارضات و مناقشات شده و خطری برای امنیت ملی و سلامت انسان خواهد بود.

وی ضمن ارائه نقل قولی از کیسینجر گفت: اگر می خواهید دولت ها را در اختیار بگیرید، نفت و انرژی آنها را بگیرید، اما اگر می خواهید بر ملت ها سلطه پیدا کنید، غذا و داروی آنها را بگیرید.

مدیر ایمنی وزارت دفاع به نقل از یک سیاستگذار دیگر اظهار کرد: امنیت ملی فقط به داشتن توان نظامی و سلاح نیست، حوزه های آبخیز، مزارع، جنگل ها، منابع ژنتیکی، اقلیم و… هم بخش مهمی از امنیت ملی است که به ندرت مدنظر خبرگان و کارشناسان است.

ستاره با اشاره به نقل قولی از جیمز استنبرگ مدیر سیاستگذاری وزارت کشور آمریکا در سال ۱۹۹۵ گفت: پیش تر تهدیدهای امنیتی را در کینه بین کشورها می جستیم، اما امروز باید به عوامل داخلی به ویژه قحطی و محیط زیست بیشتر توجه کنیم.

وی اظهار کرد: در زمینه سوخت های زیستی در کشور ما بارها اقداماتی خواسته صورت بگیرد، اما وزارت جهاد و کشاورزی جلوی آنها را به عنوان آفت گرفته است. مگر سرمایه گذاری روی نیشکر با تبعات وسیع محیط زیستی مثل ایجاد شورزارها قرار نبود ما را در دستیابی به شکر خودکفا کند. آیا اینگونه شد؟ در کشور عربستان با آن منابع غنی نفت روی سوخت زیستی کار می کنند. بر اساس اقدامات وزارت دفاع آمریکا در زمینه امنیت زیست محیطی ترکیب سوخت های زیستی و پروازهای تجاری و صنعتی با موفقیت انجام شده است.

مدیر ایمنی وزارت دفاع با تاکید بر اینکه هر جا که طبیعت نباشد، تروریسم ایجاد می شود، معضلات زیست محیطی و چالش های مرتبط با امنیت ملی در ایران را برشمرد و گفت: سیاستگذاری و دیپلماسی زیست محیطی، برخورداری دولتمردان و نمایندگان سیاسی از سواد زیست محیطی، پروتکل ها و معاهدات، بررسی همه جانبه تهدیدات پیش از امضاء و الحاق و استفاده بهینه از فرصت‌های ایجاد شده توسط پروتکل ها بخشی از چالش های پیش روی ما است.

ستاره با تاکید بر اینکه با سدسازی ها فاجعه ایجاد کرده ایم و دلیل آن بی سوادی محیط زیستی ما بود، گفت: ضعف در ارزیابی و روندیابی اثرات زیست محیطی، ارزیابی اثرات زیست محیطی EIA، ارزیابی استراتژیک زیست محیطی FEA و مدیریت ریسک زیست محیطی ERM از دیگر چالش های پیش روی ما است.

وی با اشاره به معضلات در مدیریت منابع، مخازن ژنتیکی و گونه های زیستی آب، خاک، هوا و انرژی خاطرنشان کرد: ۱۱ قنات ما اخیرا در یونسکو ثبت شد یعنی ما کشوری بودیم که می دانستیم با منابع آب چه کنیم، اما با سدسازی ها کشور را به بحران رساندیم و پله بعدی فاجعه خواهد بود.

مدیر ایمنی وزارت دفاع در پایان مهمترین معضلات زیست محیطی مرتبط با امنیت ملی در ایران را برشمرد و گفت: در حوزه مدیریت بحران و پدافند غیرعامل اتفاقی که در پتروشیمی بوعلی افتاد، نشان داد چقدر در مدیریت بحران چالش داریم و بد عمل می کنیم. شناسایی و پایش روند تهدیدات زیست محیطی و عوامل بحران زا، طرح ریزی سناریوهای بحران و کسب آمادگی جهت پیشگیری و مقابله با بحران های احتمالی، دیده بانی و آینده پژوهی در زمینه مدیریت تغییرات طبیعی و انسان‌ساخت، مواردی هستند که باید توانایی خود را در آنها بالا ببریم.

ستاره با تاکید بر پدافند زیستی خاطرنشان کرد: امروز متاسفانه فردی با کمترین دانش و امکانات می تواند بمب های زیستی تولید کند و آن را در محل های تجمع افراد پخش کند، از این رو است که مسئله محیط زیست و توسعه پایدار الزام اساسی و ضامن امنیت ملی کشور است.

منبع: مهر