ضایعات گندم؛ از تولید تا سفره مردم

امروز شنبه اول اردیبهشت ۱۴۰۳ نشست رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در محل این سازمان برگزار شد. سید مجتبی خیام نکویی، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به روز ملی گندم و نان گفت: بالاترین محصول راهبردی در بخش کشاورزی مربوط به گندم است. حداقل سرانه مصرف این کالای استراتژیک ۱۵۰ کیلو گرم برای هر ایرانی است.

وی با بیان اینکه ۴۰ درصد تأمین کالری روزانه جامعه با گندم است، افزود: با توجه به تحولات سیاسی در سطح جهان نقش گندم را به عنوان سپر سیاسی برای تسلط کشورهای دیگر کرده است. گام‌های مثبتی در ایران به ویژه در دولت سیزدهم برای خودکفایی گندم برداشته شد.

وی اظهار کرد: در سال نخست دولت، افزایش تولید حداقل ۳ میلیون تن بود. این عدد سال گذشته به ۶ میلیون تن رسید. امسال هم پیش بینی می‌شود ۶ میلیون تن دوباره تکرار شود.

خیام نکویی با اشاره به نیاز ۱۳.۵ میلیون تن نیاز سالانه گندم کشور، گفت: ایران ظرفیت دارد تا علاوه بر خودکفایی در جرگه صادرکنندگان قرار گیرد. اگر یک تن به محصول آبی گندم و ۵۰۰ کیلو گرم به محصول دیمی آن افزوده شود امکان صادر محقق می‌شود.
هشدار به ضایعات کیفی
خیام نکویی با تأکید بر سختی کار در تولید محصولات کشاورزی از جمله گندم، عنوان کرد: بخشی از محصول در کالای نهایی (نان) ضایع می‌شود. از این رو زنجیره تولید گندم تا تهیه نان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی افزود: ضایعات فقط در حوزه مصرف و مشکلات نان نیست در زمان برداشت هم رخ می‌دهد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر کیفیت گندم تولیدی داخل، گفت: گندم تولیدی ایران از سالم‌ترین محصولات کشورهای توسعه یافته به لحاظ عناصر سنگین مانند سرب و… است. ضمن اینکه به لحاظ عناصر غذایی مانند روی، منیزیم و… غنی است.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: برنامه راهبردی رسیدن به ۹۰ درصد خودکفایی به ویژه برای محصول استراتژی گندم است که امروز نزدیک شده‌ایم.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در ادامه درباره اقدامات برای افزایش کیفیت محصولات کشاورزی گفت: متناسب با شرایط اقلیمی، عملیات داشت و برداشت و البته آسیاب محصولی مانند گندم دارای کیفیت متفاوتی است. برای افزایش کیفیت محصولات باغی همکاری با سازمان غذا و دارو و بخش خصوصی در حال انجام است. تغییرات در چند استان به شکل پایلوت پیاده سازی شده که کیفیت نان به لحاظ پروتئین و ماندگاری در مدت زمان بیشتر تفاوت محسوسی کرده است. همچنین در ادامه ارتقا سلامت جامعه کاهش میزان سمپاشی تغییراتی در برنامه‌های سازمان تات رخ داده است و به عنوان مثال کشت برنج بدون استفاده از آفت کش انجام شد و امسال قرار است سطح زیرکشت این محصول در مساحت بیشتر انجام شود.

ذخایر ژنتیک و امنیت غذایی

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به ذخایر ژنتیکی کشور عنوان کرد: ایران غنی‌ترین بانک ژن ذخایر ژنتیگی گندم با بیش از ۱۸ هزار نمونه در اختیار دارد. اهمیت این عدد در شرایط فعلی بین المللی بیشتر مشخص می‌شود.

وی با بیان اینکه برای تأمین امنیت غذایی باید بخش خصوصی را تشویق به کشت گلخانه‌ای کرد و گفت: محصولاتی مانند سبزی و صیفی جات باید در گلخانه‌ها کشت شود تا زمین‌های بیشتری برای محصولات استراتژیک و راهبردی آزاد شود.

در حوزه تحقیقات چه می‌گذرد

خیام نکویی در ادامه سخنان خود به پنجاهمین سال تأسیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اشاره کرد و گفت: شاید جالب باشد بدانید پیش از وزارت فلاحت و کشاورزی یعنی ۱۰۵ سال قبل مؤسسه تحقیقات علوم شیلات در ایران تأسیس شده بود. در نتیجه تحقیقات و پژوهش در حوزه کشاورزی در کشور عمر طولانی دارد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر ۵۰ محصول مهم زراعی و ۲۵ محصول باغی در حال مطالعات برای ارتقا و به زراعی است. همچنین ۴۶ مزرعه نوآور در کشور فعالیت دارند که قرار است این آمار به ۱۵۰ عدد برسد. گفتنی است ۹۸.۵ درصد کل بذور گیاهی کشور در سازمان تات با مشارکت بخش خصوصی تولید می‌شود که ارزش ریالی آن ۲ میلیارد دلار است. ذخیره ۵۰۰ میلیون دلاری به واسطه تولید واکسن انسان، دام و طیور و سرم‌های مارگزیدگی و عقرب گزیدگی از دیگر اقداماتی است که در مجموعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در حال انجام است.

خیام نکویی در پایان گفت: از ابتدای انقلاب سطح زیر کشت محصولات کشاورزی ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده اما افزایش عملکرد در سطح ۴۰۰ درصد است که حکایت از حرکت به سوی دانش بنیان شدن بخش کشاورزی دارد.