شکل جدید آگروتروریسم علیه کشور ما!

به گزارش اگری پرس امروزه در عرصه ی سیاست کشاورزی چالش­ جدیدی بنام بیوتروریسم، آگروتروریسم و یا بیوتروریسم کشاورزی مطرح شده است. توجه به این چالش و هوشیاری در مقابل آن موجب می شود تا از افتادن در دام دشمنان این مرز و بوم در امان باشیم. برای آشنایی هر چه بیشتر با این مفاهیم ابتدا به تعاریف مربوط به آن می پردازیم. بیوتروریسم عبارتست از ایجاد ترس و وحشت با بهره گیري از عوامل زیست شناختی مختلف که توسط جنگ افرار بیولوژیک( Biological weapon) به منظور انتشار عمدي ارگانیسم هاي مولد بیماري یا فرآورده هاي آن ها از طریق غذا، آب، حشرات ناقل یا به صورت افشانه (آئروسل) به کار برده می شود. بیوتروریسم در شدیدترین حالت ممکن در نهایت به جنگ بیولوژیک (Biological Warfare) ختم می شود. جنگ بیولوژیک عبارتست از استفاده از عوامل بیولوژیک اعم از باکتری­ ها، ویروس ­ها، گیاهان، حیوانات و فرآورده هاي آن ها که موجب نابودي یا خسارت در سرمایه هاي انسانی، حیوانی، نباتی، منابع طبیعی و زیست محیطی کشور می شود .همچنین به استفاده آگاهانه و تعمدي از هرگونه تهدید، ابزار سیاسی و دیپلماسی، تحریم، عوامل بیماریزا و… بر علیه اقتصاد دامی و کشاورزی به منظور وارد آوردن آسیب و تخریب در این صنعت اگروتروریسم گفته می شود. بیوتروریسم کشاورزی که خود جزئی از اگروتروریسم می باشد، شامل استفاده از بيماري­های حیوانی و گیاهی به منظور ایجاد آسیب و تخریب وسیع در بخش کشاورزی است که آسیب­های اقتصادی، خطرات انسانی، ایجاد هراس در انسان­ها و حتی مرگ و نابودی را به دنبال خواهد داشت. اگروتروریسم باعث ضررهای اقتصادی به افراد، دولت ها، تجارت و… می­شود. همان گونه که بیان شد تحریم علیه بخش کشاورزی یک کشور نیز مصداق آگروتروریسم می باشد زیرا طبق قوانین بین المللی تحریم علیه بخش کشاورزی و مواد غذایی یک کشور که حیات مردم آن کشور را به آن بستگی دارد ممنوع است. در مسئله آگروتروریسم و تحریم بخش کشاورزی و مواد غذایی، فشارهای اقتصادی می­تواند بر روی مزرعه داران، تهیه کنندگان داخلی، تولیدکنندگان مواد غذایی، ترابری، خرده­فروشان و تأمین­کنندگان مراکز خدمات غذایی، گسترش یابد و آن ها را دچار اختلال و نابودی کند. در مورد ديگر پیامدهاي حملات اگروتروریستی مي­توان به موارد زير اشاره كرد:

۱- کاهش تولید غذا

۲- امکان وقوع قحطی در کشورهای با منابع محدود و فقیر

۳- از بین رفتن و معدوم شدن دام و گیاه و در موارد شدیدتر کاهش ذخایر ژنتیکی و از میان رفتن گونه های گیاهی و جانوری

۴- افزایش هزینه های پیشگیری، کنترل و درمان

۵- کاهش صادرات و از دست دادن بازار صادرات، افزایش واردات محصول و وابسته شدن به واردات

۶- کاهش درآمد در بازارهای وابسته به کشاورزی مثل حمل و نقل، فراوری، صنایع تبدیلی و…

۷- از بین بردن اعتماد مردم به سلامت غذا و عدم ثبات اجتماعی

۸- عدم ثبات در بازار و ضررهاي شديد اقتصادی

۹- مقروض شدن کشاورزان، بیکاری، مهاجرت و…

علاوه بر موارد بالا، شکل جدیدی از آگروتروریسم که به تازگی در برخی از کشورهای تولیدکننده مواد مخدر به کار برده شده عبارت است از استفاده از علم، تجهیرات و تکنولوژی روز دنیا در تولید بذرها و ایجاد واریته های با تولید بیشتر و مقاوم تر گیاهان مخدر مثل خشخاش و شاهدانه. در همین زمینه خبرگزاری آسوشیدپرس “خبر از توزیع نوع جدیدی از بذر گیاه خشخاش در بین کشت کاران افغانستان می دهد که میزان محصول و تولید تریاک آن را چند برابر می کند”. مضرات مواد مخدر و تاثیرات مخرب آن بر جوامع انسانی بر کسی پوشیده نیست، اما اینکه آزمایشگاه ها و تجهیزات پیشرفته مراکز آموزش عالی کدام یک از کشورهای دنیا بر روی اصلاح نباتات، دستکاری ژنتیکی و به نژادی گیاهان مخدر تحقیق و اقدام به تولید و ترویج گسترده بذور گیاه مخدر می نماید جای بسی تامل دارد. پر واضح است که کشورهای تولیدکننده مواد مخدر از جمله افغانستان از تجهیزات و آزمایشگاه های پیشرفته ای در زمینه ی اصلاح نباتات برخوردار نیستند و اصولاً دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور جنگ زده ای مثل افغانستان فرسنگ ها با تحقیقات مرتبط با اصلاح نباتات و دستکاری های ژنتیکی گیاهان مخدر فاصله دارند. شاید بتوان حلقه ی مفقوده این بحث که همان پیوند بین آگروتروریسم و مواد مخدر می باشد را در عمل کشورهایی جستجو کرد که با شعار نابودی تروریسم و مبارزه با مواد مخدر به اشغال افغانستان اقدام کردند ولی در عمل با حضور آنان در افغانستان سطح زیر کشت خشخاش و تولید تریاک چندین برابر شد و قاچاق و تجارت مواد مخدر گسترش یافت.

علیرضا رحیمی/ کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی- توسعه کشاورزی دانشگاه تهران