رونمایی از برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه

 رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب و مجری این طرح امروز در گفتگو با خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با بیان اینکه کشاورزی پایدار و تقویت امنیت غذایی در گرو استفاده بهینه از منابع خاک و آب بوده، گفت: پایداری این منابع زمانی محقق می‌شود که با آن رفتار مناسب علمی انجام گیرد.

کاظم خاوازی افزود: حاصلخیزی خاک، به‌عنوان یکی از ارکان پایداری منابع تولید، در شرایط عدم اعمال مدیریت مناسب، به مخاطره افتاده و توان بارخیزی آن کاهش می‌یابد که برای دستیابی به یک عملکرد پایدار، مستمر و مطلوب، بیش از حفظ حاصلخیزی خاک، تغذیه مناسب گیاه نیز از ضروریات است.

وی با اعلام اینکه شناخت خاک از سال ۱۳۳۱ و مفهوم حاصلخیزی خاک از سال ۱۳۳۶ در کشور مورد توجه قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: پژوهش‌های مختلف، نقش پررنگ استفاده از نهادهای کشاورزی ازجمله کودها برای افزایش عملکرد کمی و ارتقای کیفی محصولات را نشان داده است، به‌گونه‌ای که بر اساس مطالعات فائو، ۳۰ تا ۵۵ درصد افزایش تولید محصولات مرهون استفاده مناسب از انواع کودهای شیمیایی است.

خاوازی ادامه داد: طی سال‌های گذشته به واسطه پژوهش‌های انجام‌شده در دنیا و ایران و تجارب حاصل از انتقال یافته‌ها به بهره‌برداران تحولاتی در مفاهیم و نگرش‌های حاصلخیزی و تغذیه گیاه، صورت گرفته و در نهایت هنوز مفاهیمی مانند مصرف بهینه کود، آزمون خاک و ارتقای حاصلخیزی خاک نهادینه نشده است.

وی تصریح کرد: در ابتدای برنامه ششم و سال‌های باقیمانده تا ۱۴۰۴ وزارت  جهاد کشاورزی مصمم شد تا با به‌کارگیری کلیه ذی‌نفعان دخیل در حوزه حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه ضریب خوداتکایی محصولات زراعی (گندم، جو، کلزا، پسته، حبوبات، چغندرقند، ذرت و برنج) را ارتقا دهد و به این منظور، معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی تدوین برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه را با هدف افزایش ضریب خوداتکایی هشت محصول زراعی در خردادماه ۱۳۹۳ به مؤسسه تحقیقات خاک و آب محول کرد.

رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب یادآور شد: مؤسسه تحقیقات خاک و آب نیز با برگزاری هم‌اندیشی با گروه‌های مختلف پژوهشی، آموزشی، ترویجی و دستگاه‌های اجرایی و جمع‌بندی نتایج حاصل از تحقیقات شش دهه فعالیت مؤسسه، مباحث کانون کود کشور، برنامه حاضر را به میزان حداقل چهارهزار نفر ساعت تدوین کرد.

خاوازی جامعیت برنامه در ابعاد نظری و عملی را شامل ۱۱ محور روند تغییرات جمعیت، تولید محصولات کشاورزی و وضعیت منابع خاک و آب؛ وضعیت حاصلخیزی خاک‌های کشور و ضرورت ارتقاء توان آن برای خدمت‌رسانی به تولیدات کشاورزی؛ مواد آلی، اهمیت و راهکارهای حفظ و ارتقاء آن در خاک‌های زراعی کشور؛ نظام برآورد، تولید، تأمین، توزیع و مصرف کود؛ نظام توصیه و مصرف کود (تقویت جایگاه نسخه‌نویسی بر مبنای آزمون خاک و گیاه در برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه)؛ نظام کنترل کیفی کود؛ استانداردسازی مواد کودی در ایران؛ کود، کیفیت محصول و ملاحظات محیط زیستی؛ پژوهش‌های حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه، دستاوردها و نیازهای پژوهشی آینده؛ آموزش و ترویج حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه؛ ساختار الزامات اجرایی و قانونی اعلام کرد و اظهار داشت: انجام آن تا سال ۱۴۰۴ علاوه بر پایداری تولید باعث ارتقای حاصلخیزی خاک‌های کشور، سلامتی محصول و در نهایت بهبود سلامتی جامعه و حفظ محیط زیست می‌شود.

وی در پایان درباره نحوه انتقال این دستاوردها تأکید کرد: این برنامه در اختیار معاونت زراعت جهاد کشاورزی قرار گرفته و همچنین با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در کارگاه‌های آموزشی که برای محصولات مختلف تدوین‌شده در حال آموزش به کارشناسان و بهره‌برداران بوده و در برنامه تلویزیونی کشاورز نیز مورد استفاده کارشناسان است.